PANTUN

• Pantun merupakan satu puisi Melayu sejati. Pantun terpendek terdiri daripada dua baris yang mempunyai ikatan berirama dan mempunyai sebutan yang sama dihujungnya. Baris-baris ini pula boleh dikumpulkan menjadi empat, enam ataupun lapan baris. Jarang terdapat pantun yang melebihi lapan baris dan pada kebiasaannya pantun terdiri daripada empat barisan.Pantun terbahagi kepada dua bahagian sama banyak rangkapnya, iaitu bahagian pembayang dan diikuti pula dengan maksud pantun. Bahagian pembayang bagi pantun empat kerat terdiri daripada dua ayat pembayang dan dua ayat maksud, dan bagi pembayang pantun lapan kerat adalah empat ayat pembayang dan empat ayat maksud dan demikianlah seterusnya.

Pantun Dua Baris

Ada ubi ada batas,

Ada budi ada balas.

Sebab pulut santan binasa,

Sebab mulut badan merana.

Pantun Empat Baris

Pulau Pandan jauh ke tengah,

Gunung Daik bercabang tiga;

Hancur badan dikandung tanah,

Budi yang baik dikenang juga.

Nasi lemak buah bidara,

Sayang selasih saya lurutkan;

Buang emak buang saudara,

Sebab kasih saya turutkan.

Pantun Enam Baris

Apa didapat orang memburu,

Dapat rusa jantan betina,

Sedang bersembunyi di celah batu;

Bila mendapat bunga yang baru,

Bunga yang lama tiada berguna,

Adat dunia sudah begitu.

Bukan cempedak kami katakan,

Buah delima dalam pasu,

Pisau lipat baru diasah;

Bukankah telah kami katakan,

Pandang pertama cinta palsu,

Tiada dapat dibawa bersusah.

Pantun Lapan Baris

Rumpun rotan di kota alam,

Ditebang dibelah empat,

Tumbuh serumpun di seberang,

Selasih muara sungai;

Penglihatan usah diperdalam,

Pandang nan usah dipertepat,

Adik di dalam tangan orang,

Maksud rasa tak akan sampai.

Pantun Berkait

Angsana berpucuk di atas batu,

Pucuk digangsa beribu-ribuan;

Ada bunga di naung batu,

Kuntumnya kaca tangkainya embun.

Pucuk digangsa beribu-ribuan,

Kembang diuca balik beroleh;

Kuntumnya kaca tangkainya embun,

Dipandang sahaja diambil tak boleh.

Kembang diuca balik beroleh,

Tambang garam di dalam sekoci;

Dipandang sahaja diambil tak boleh,

Bertambah geram di dalam hati.

KANDUNGAN PANTUN MELAYU

Pantun merupakan satu puisi Melayu sejati. Pantun terpendek terdiri daripada dua baris yang mempunyai ikatan berirama dan mempunyai sebutan yang sama dihujungnya. Baris-baris ini pula boleh dikumpulkan menjadi empat, enam ataupun lapan baris. Jarang terdapat pantun yang melebihi lapan baris dan pada kebiasaannya pantun terdiri daripada empat barisan.

Pantun terbahagi kepada dua bahagian sama banyak rangkapnya, iaitu bahagian pembayang dan diikuti pula dengan maksud pantun. Bahagian pembayang bagi pantun empat kerat terdiri daripada dua ayat pembayang dan dua ayat maksud, dan bagi pembayang pantun lapan kerat adalah empat ayat pembayang dan empat ayat maksud dan demikianlah seterusnya.

Pembayang atau Sampiran

Pembayang terletak pada bahagian setengah pertama setiap rangkap pantun.Pembayang memainkan peranan untuk memberi persamaan bunyi/rima kepadamaksud. Pembayang pada baris pertama hendaklah ada hubung kait denganpembayang pada baris berikutnya dalam setiap rangkap pantun.

Maksud atau Isi

Maksud atau isi terdapat dalam setengah bahagian kedua dalam setiap rangkappantun. Pada bahagian inilah tersurat dan tersiratnya apa yang hendak disampaikandalam pantun tersebut(tema).

Perkataan

Pantun biasanya mengandungi empat atau tiga patah perkataan pada tiap-tiap baris.Pantun yang baik memaparkan bilangan perkataan pada tiap-tiap baris yang sama bilangannya.

Suku Kata

Tiap-tiap patah perkataan terdiri daripada tiga atau empat suku kata. Dalam tiap-tiapbaris pula hendaklah mengandungi antara lapan hingga dua belas suku kata. Pantunyang baik mengandungi jumlah suku kata yang sama banyak.

Rima atau Bunyi

Rima ialah bunyi yang sama pada bahagian tengah atau akhir pada tiap-tiap barispantun. Rima yang baik mempunyai bunyi yang sama dalam setiap rangkap pantun.Rima pada baris pertama pembayang mestilah sama dengan rima baris pertamamaksud dan begitulah seterusnya Rima pantun yang terbaik ialah a,b,a,b dan ada juga berima a,a,a,a.

Pantun di bawah mengandungi 4 patah perkataan dan 9 suku kata setiap baris.

Contoh Pantun yang baik :

Pu/lau/   Pan/dan/   ja/uh/   ke/te/ngah/,

Gu/nung/   Da/ik/   ber/ca/bang/   ti/ga/,

Han/cur/   ba/dan/   di/kan/dung/   ta/nah/,

Bu/di/   yang/   ba/ik/   di/ke/nang/ ju/ga/.

Ba/ik/   ber/galas/   ba/ik/   ti/dak/,

Bu/li/-  bu/li/   ber/ta/li/   be/nang/,

Ba/ik/   ber/ba/tas/   ba/ik/   ti/dak/,

A/sal/   bu/di/   sa/ma/   di/ke/nang/.

untuk lebih rujukan mengenai pantun,sila klik disini